Rheinhessen - Toerisme

Duizend glooiende heuvels en druivenstokken zo ver het oog reikt. Mediterrane trulli, kelderlabyrinten en de Nibelungenschat wachten op ontdekking.

Ondanks de naam behoort Rheinhessen tegenwoordig niet meer tot Hessen, maar tot Rheinland-Pfalz. Het wordt in het noorden en oosten omsloten door de grote Rijnbocht. Met 26.000 hectare beslaan de druivenstokken een derde van het totale landbouwareaal van Rheinhessen en nemen ze een kwart van de totale Duitse aanplant in beslag. Het is dan ook geen wonder dat bijna ieder dorpje van de Rheinterrasse tussen Mainz en Worms via de Wonnegau in het zuiden tot in het Alzeyer heuvelland in het westen op een lange wijnbouwtraditie kan bogen.

Als wijnreiziger hoef je hier geen rechte lijn aan te houden. Het beste toer je kriskras door het gebied. Zie voor fiets- en wandeltips www.rheinhessen.de.

Kaiserpfalz in Ingelheim

Met een aandeel van 20 % in de aanplant voert de Müller-Thurgau het veld van druivenrassen in Rheinhessen aan. In het stadje Ingelheim maakt de Spätburgunder echter furore. Aanplant ervan zou op bevel van Karel de Grote hebben plaatsgevonden. Aan de keizer zijn ook de Strausswirtschaften te danken. Hij stond wijnboeren toe daar hun eigen wijnen te schenken. Ingelheim was zijn ‘palts’ (paleis). De Aula Regia (koningshal) herinnert daar aan. De opgravingwerkzaamheden zijn nog bezig en worden in een tentoonstelling in het bezoekerscentrum gedocumenteerd (www.kaiserpfalz-ingelheim.de, dagelijks behalve op maandag geopend). In de straat met de naam Im Saal begint de Kaiserpfalzrundweg met zijn 18 stops.

Fietsen toen en nu

Kort voordat de Selz even na Ingelheim in de Rijn uitmondt, eindigt de Selztalradweg. Deze met een groene fiets op een witte ondergrond gemarkeerde fietsroute voert vanaf Alzey dwars door het Rheinhessische heuvelland, door wijngaarden, velden en vakwerkdorpen. Met pauzes kun je de bijna 50 kilometer binnen de vijf uur afleggen. Bij Selzen maakt de route een lus langs Nieder-Olm en de aardige dorpen Schwabenheim (met zijn historische marktplein) en Gross-Winternheim. Zie voor routeverloop en kaarten www.rheinhessen.de. Het is maar een klein eindje naar Gau-Algesheim met zijn fietsmuseum (www.fahrradmuseum-rheinhessen.de), geopend van Pasen tot oktober op zon- en feestdagen tussen 11 en 17 uur.

De rode muis van Bingen

Het symbool van Bingen is de gele Mäuseturm met zijn vele sagen. Tussen Pasen en eind oktober kun je de rondleiding Auf den Spuren der roten Maus volgen. Die begint zaterdagmorgen om half elf bij het toerismebureau (www.bingen.de). Bij lage waterstand van de Rijn kun je op kleine strekdammen tot ver in de rivier lopen en naar mossels zoeken. Vanuit het Natur-Erlebnisbad heb je in de zomer een uitzicht tot in de Rheingau, in de winter kun je door het Binger Wald naar de Salzkopfturm wandelen. Geïnteresseerden in literatuur vinden in het Am Friedhof 9 gevestigde museum informatie over de dichter Stefan George (het museum is dinsdags, donderdags en zaterdags tussen 14 en 17 uur geopend). Het Historisches Museum am Strom is ondergebracht in een voormalige elektriciteitscentrale en schenkt aandacht aan Hildegard von Bingen en de Rijnromantiek (www.bingen.de/tourist dagelijks geopend behalve op maandag van 10 tot 17 uur).

Volker von Alzey en de kruidenheksen

In het bedrijvige stadje Alzey voelt men zich verbonden met Volker, de vioolspeler uit het Nibelungenlied, een bronzen paard op de markt herinnert aan hem. Alzey ligt in het voormalige Mainzer Bekken, waar in de wijngaarden en velden vondsten van mosselen heel normaal zijn. Ze worden bewaard in het museum, evenals het skelet van de zeekoe Elsa (dagelijks behalve maandag geopend van 10 tot 12 en van 14 tot 16.30 uur). In het nabij gelegen Flonheim vertoont de oudste bioscoop van het land iedere tweede woensdag van de maand films (www.trulliland.de). In de wijngaarden rond Flonheim staan merkwaardige bouwsels, trulli, dit zijn ronde wijngaardhuisjes met een kegelvormig dak. Iets vergelijkbaars is alleen in Zuid-Italië te vinden. Op de Kräuterweg in de Rheinhessische Schweiz zijn in het seizoen tussen maart en september talrijke geneeskrachtige en keukenkruiden te ontdekken. Wie nog niet helemaal thuis is in de wereld van de kruiden, kan zich laten inwijden door geschoolde kruidengidsen (zie voor tijdstippen www.kraeuterschule-herbula.com of www.kraeuter-hexen.de).

Voor de kinderen

Bengal en Fluffi hebben als eerste koningstijgers hun domicilie in de wijngaarden van Ingelheim betrokken. Korte tijd later kwamen daar Kashmir, Mara en Shirkan bij. De tijgers in de Tigergarten Waldeck eten dagelijks ieder tussen de vier en zes kilo vlees. De dieren zijn ’s zomers van woensdag tot zondag vanaf 12.30 uur te bekijken, ’s winters van vrijdag tot zondag vanaf 14.00 uur. Op de site kun je al een virtuele rondgang door het terrein aan de voet van de Bismarckturm wagen (www.tiger-garten-waldeck.de). In het Gutenberg Museum in Mainz kun je niet alleen oude boeken en kostbare drukken zien, maar in het drukkersatelier ook zelf aan de slag. Iedere donderdag is de werkplaats tussen 10.00 en 17.00 voor iedereen geopend. Aan de hand van oude handpersen, loden en houten letters krijg je dan direct inzicht in Gutenbergs uitvinding. Het museum zelf is dagelijks behalve op maandag geopend; volwassenen betalen 5 euro kinderen  3 euro (www.gutenberg.de).