Silvaner
Witte druivenrassen
Silvaner
Om zomaar te drinken of bij het eten
Silvaner geeft een vrij neutrale wijn met bescheiden zuren, pittige varianten voor bij een stevige landelijke keuken en fijne gastronomische wijnen.
Geschiedenis
De bakermat van de Silvaner is waarschijnlijk Oostenrijk, ondanks de naamverwijzing naar het nu Roemeense Transsylvanië. De Silvaner zou daar echter moeilijk de zeer strenge winters hebben kunnen overleven. Een document uit 1665 vermeldt dat de cisterciënzer abt Alberich Degen uit het Frankische Steigerwald de druif naar Duitsland heeft gebracht. Vanuit Franken bereikte die ook andere gebieden, zoals het huidige Rheinhessen, de Pfalz en de Nahe. Rooms-katholieke wijnboeren noemden de Silvaner tot voor kort nog Franken, evangelische wijnboeren spraken daarentegen van Österreicher. Tussen haakjes: in het Zwitserse Valais (Wallis) heet hij Johannisberger, in de Elzas Sylvaner.
Betekenis
Aan het begin van de 19e eeuw begon de gestage opmars van de Silvaner. Hij verdrong oude, minderwaardige rassen, maar ook Gutedel en Elbling, bijvoorbeeld in de Pfalz. Medio 19e eeuw was het zelfs het belangrijkste Duitse druivenras. Een op de twee wijnstokken was Silvaner. De continue teruggang van de afgelopen decennia, met name ten gunste van Müller-Thurgau, heeft het aandeel van de Silvaner tot 5% doen dalen. Op dit niveau en met 5300 hectare lijkt deze traditionele druif zich te handhaven. Vooral in Rheinhessen beleeft hij een zekere wederopleving. De Rheinhessen Silvaner beslaat bijna 2500 hectare. Verder staat in Franken nog eens 1250 hectare Silvaner, in de Pfalz zo’n 900 hectare en nog eens 300 aan de Nahe. Ook in het Badense Ihringen heeft men een bijzondere band met de Silvaner.
Teelt
De Silvaner stelt hogere eisen aan de bodem dan de Riesling. Droge of stenige bodems voldoen bijvoorbeeld niet. Silvaner is gevoelig voor vorst in de winter. Vooral de Frankische wijnboeren kunnen dat keer op keer meemaken. Silvaner kan hoge opbrengsten opleveren voor ongecompliceerde wijnen voor alledag, maar bij beperkte opbrengst evenzogoed hoge predikaatwijnen. Beeren- en Trockenbeerenauslesen behalen bij de DLG-Prämierung regelmatig grote prijzen.
Vinificatie en smaak
Silvaner geldt op vorstvrije plaatsen als betrouwbaar in opbrengst bij een gemiddelde rijpingstijd. De wijnen zijn aan de neutrale kant en met mildere zuren dan bijvoorbeeld de Riesling. Silvaners zijn in de regel heel bleek van kleur. Ze hebben een wat aardse geur en een medium body. Vaak is ook sprake van eigenschappen als sappig en vol, zeker wanneer de stokken op zware bodems staan. De vinificatie gebeurt normaliter in roestvrij staal, bij Spät- en Auslesen deels ook in (kleine) houten vaten.
In het glas
Silvaners zijn er als wijnen voor alledag en als maaltijdbegeleiders. De krachtige varianten smaken ook bij een stevige plattelandskeuken. Verfijnde wijnen uit Franken passen prachtig bij vis, Silvaners uit Rheinhessen en de Pfalz bij asperges. Ze zijn op hun aangenaamst tot twee jaar na de oogst.